1.)Kelimede Anlam
A)Temel Anlam
Tanım:
Bir kelimenin cümle dışında,zihinde canlandıran ilk anlamına temel anlam denir.
Örnek:
"Kömürlükten biraz kuru odun getirir misin?"Bu cümledeki "kuru"kelimesinin temel anlamını bulabilmek içinikelimeyi tek başına(cümle dışında)düşünmek gerekir."Kuru"kelimesi cümle dışında düşünüldüğünde"suyu,nemi olmayan" anlamına geldiği görülür.İşte bu anlam ''kuru'' kelimesinin temel anlamıdır.
Örnek:
''Koskoca çuvalları sırtında taşıdı.'' cümlesinde ki altı çizili kelimenin temel anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Üstünde bulundurmak
B) Sahip olmak,özellik olarak bulundurmak
C) Bir şeyi bir yerden alıp başka bir yere götürmek
D) Katlanmak,üstlenmek,yüklenmek,çekmek
Çözüm;
Soru kökünde verilen cümledeki "taşımak" kelimesinin akla gelen ilk anlamı "bir şeyi bir yerden alıp başka bir yere götürmek" tir.Bu anlam "taşımak" kelimesinin temel anlamıdır.
CEVAP:C
"Karşı"kelimesinin temel anlamını işaretleyiniz.
|
|
1)Yol,deniz,ırmak vb. nin öbür kıyısı veya yanı
|
|
2)Bir şeyin,bir kimsenin,bir yerin önü,esas tutulan yüzün ilerisi
|
|
3)Yüzünü bir şeye doğru çevirmek
|
|
4)Bulunan yöne göre,önde ileride olan
|
|
Cevap:2 numaralı kutu.
B)Yan Anlam
Bir kelimenin cümle içinde,temel anlamından uzaklaşmadan kazandığı yeni anlamına "yan anlam" denir.
Örnek:
"Çocuk hastalıktan dolayı zayıflamış,damarları kabarmıştı."
"Kabarmak"kelimesinin temel anlamı "ağırlığı artmak,hacmi büyümek."tir.Oysa bu cümlede "şişmek,genişlemek"anlamında,yani yan anlamda kullanılmıştır.Bu anlam,kelimenin temel anlamını çağrıştırmaktadır,temel anlamdan uzaklaştırma söz konusu değildir.
UYARI:Temel anlam,kelimenin sözlükteki birinci anlamıdır.Yan anlamda temel anlamdan sonra 2,3,4 vb. eğer varsa diğer anlamlardadır.
|
